(Joan Collins als starlet, ergens in de jaren vijftig: "Ik heb grotere dingen uit een bloemkool zien kruipen.")
Onder het plaveisel het bordeel. Zo heeft Jackie Collins de strijdkreet van mei '68 vertaald, 'sous les pavés, la plage'. Als een van de best verkopende auteurs van de afgelopen dertig jaar heeft ze haar inspiratiebron nooit verhuld: het morele moeras van Hollywood. Collins is ervaringsdeskundige. Ze had in de jaren zestig een korte, mislukte filmcarrière in de slipstream van haar oudere zus Joan Collins. Die maakte als tienerster furore in Britse B-films en werd door 20th Century Fox naar Amerika gehaald om Elizabeth Taylor van haar troon te stoten. In plaats van de eeuwige roem kreeg Joan Collins een abonnement op verwaarloosbare rollen.
Koninginnen van de pulp
Toen Joan Collins in 1954 aan de slag ging bij 20th Century Fox wilde superproducer Darryl F. Zanuck haar koste wat het kost naaien. Zanuck had een gouden replica van zijn geslacht laten maken om de meisjes te intimideren. Collins ontsnapte de dans dankzij haar gevatte antwoord: "Ik heb grotere dingen uit een bloemkool zien kruipen." Zij zat aan de knoppen, niet de eindeloze rij filmlui die ze niet zelden zonder tact afwerkte. Zo beleefde ze tijdens de jaren zestig een vruchtbare periode die bekendstond als 'The British Open', wat in Collins' geval letterlijk te nemen was. Kortom, deze vrouw had levenservaring te over. Op latere leeftijd schreef ze een reeks autobiografische boeken waarin ze onfortuinlijke zusters handige tips gaf om zich minder dik en ongelukkig te voelen. Haar grootste literaire triomf boekte ze in 1996 toen een rechtbank in New York besloot dat Random House een voorschot van 1,3 miljoen dollar moest betalen aan Collins voor een door de uitgeverij geweigerd manuscript. Tot op heden een wereldrecord. Het duurste niet gepubliceerde manuscript aller tijden droeg de omineuze titel The Ruling Passion.
Jackie en Joan zijn de gezusters Brontë van de naoorlogse pulpliteratuur. Uiteraard heeft Joan ook romans op haar actief, maar die steken bleek af tegen de furieuze epen die Jackie ons heeft geschonken. Toen Jackie in 1968 debuteerde met de roman De wereld loopt vol getrouwde mannen stond ze niet alleen met haar libertijnse fantasieën. De grote sensuele hit van het moment was het ontwapenend openhartige The Love Machine van Jacqueline Susann. Een pageturner over een tv-baas die zich op industriële schaal aan vrouwen vergrijpt. Susann was als eerste vrouwelijke megaseller doorgebroken met Valley of the Dolls (1966), een droefgeestige roman over drugsverslaving in de coulissen van Hollywood. Er zijn tot op heden 30 miljoen exemplaren van dat pillenboek verkocht. Ook Susann schreef op basis van haar ervaringen als mislukte actrice. De legendarische boekenpaus Michael Korda, hoofdredacteur van Simon & Schuster, had al eerder door dat er potentie zat in die semi-autobiografische literaire rek- en strekoefeningen. Hij gaf Harold Robbins uit en maakte van Jacqueline Susann een ster. Van Korda is de volgende legendarische vergelijking opgetekend: "Portnoy's Complaint van Philip Roth gaat over masturbatie. The Love Machine over succesvolle heteroseks. Als er rechtvaardigheid bestaat, krijgt The Love Machine de bovenhand, want het is zonder meer een stap in de goede richting.'
Heimwee naar het korset
Schrijft Jackie Collins literatuur, bedrijft ze een gefictionaliseerde vorm van emojournalistiek of tracht ze gewoon haar boterham te verdienen? In elk geval heeft ze zich bekwaamd als producent van literair glijmiddel. In tegenstelling tot nogal wat van haar collega's gunt zij haar vrouwelijke personages wel een beter lot dan de mannen. Het systeem-Collins is onfeilbaar. Telkenmale schetst ze met grove trekken een onverzadigbare mannenverslindster en haar slachtoffers, zoals in haar verfilmde meesterwerk Hollywood Wives: "Waarom schenen vrouwen altijd zoveel inzicht te hebben in de dingen die de mannen zeiden?" Bovendien is alles gebaseerd op bestaande figuren en feiten die, zo herhaalt ze uitentreuren, in het echt vele malen erger zijn. Collins' proza is dan ook geen verdichting van de werkelijkheid, maar een gekuiste versie ervan. De grote heraut van het vrijmoedige leven is eigenlijk een zeer burgerlijke moraliste. In haar oeuvre - wereldwijd reeds 450 miljoen exemplaren verkocht - ensceneert ze een slaapverwekkende exercitie voor borsten en billen. Lust is niet de drijfveer van haar personages, maar wel een tot geloof verheven pathetiek. Het lijkt alsof er in haar boeken een immer snikkende en ontgoochelde afgod wordt aanbeden. Het geluk kan alleen worden afgesmeekt door er als een roedel hormonaal gestoorde konijnen tegenaan te gaan. "Hij kuste haar opnieuw. Deze keer kuste ze hem terug, en hun monden ontmoetten elkaar in wederzijdse vreugde." De enige sensualiteit in deze verhalen is de niet te stillen heimwee naar het Victoriaanse taboe. Het korset had tenminste nog inhoud.
Harold Polis
(Dit stuk verscheen eerder in De Morgen van 27 februari 2008.)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten